Johan Willem Brinkman was 2,5 jaar huisarts in Hardenberg, daarna een paar jaar assistent van een keel-, neus- en oorarts in Amsterdam, hij verhuisde vlak voor de Tweede Wereldoorlog naar Assen waar hij werkte in het Wilhelminaziekenhuis en uiteindelijk kwam hij vanwege verzetswerk terecht in concentratiekamp Sandbostel. Daar overleed hij op 15 mei 1945 aan vlektyfus en meningitis.
Zijn naam kwam onlangs weer tevoorschijn, toen de Stichting Historische Projecten (SHP) ontdekte dat hij tijdens zijn Hardenberger jaren een zeldzaam archeologisch voorwerp had gekregen dat op de Baalder Esch was gevonden, namelijk een kogelpotje. Dat kogelpotje is binnenkort te zien in museum ’t Stadhuus in Hardenberg.
De Baalder Esch is in de jaren ’30 van de vorige eeuw voor een deel afgegraven, om dode vechtarmen te dempen en om de Marsch in Hardenberg op te hogen. Door de arbeiders is veel archeologisch materiaal zoals urnen en potten gevonden, maar omdat ze er de waarde niet van inzagen is het grootste deel weggegooid of stukgesmeten.
Toen de amper dertig jaar oude dokter daarvan hoorde, ging hij bij een boer langs die waarschijnlijk nog iets bewaard had. Dat bleek een kogelpotje te zijn, waarschijnlijk uit de 9e eeuw maar misschien nog veel ouder, uit de tijd van de hunebedbouwers. De boer wilde het potje wel aan Brinkman geven als hij in ruil een oude rekening zou kwijtschelden. De huisarts stemde daarmee in, zodat hij de eigenaar van het kogelpotje werd.
Brinkman woonde aan de Voorstraat, schuin tegenover het oude postkantoor. Hij was getrouwd en vader van een dochter, maar scheidde in 1942. Twee jaar later hertrouwde hij met een leerling-verpleegster, die vier maanden na de dood van Brinkman beviel van een dochter.
Waar het kogelpotje was gebleven was onbekend. De SHP-bestuurders hebben via speurwerk op internet en in archieven een adres gevonden in Zwijndrecht. Op goed geluk hebben ze een brief gestuurd waarin hun zoektocht werd beschreven en waarin werd gevraagd of bekend was waar dat kogelpotje was gebleven. Veel hoop hadden ze niet, maar amper twee dagen later kwam er een bericht: u hoeft niet verder te zoeken, ik heb het.
Het bleek een familielid van dokter Brinkman te zijn, die enthousiast was over de zoektocht en het kogelpotje wel aan de SHP wilde schenken. Eigenlijk had de dochter van Brinkman het willen schenken aan het Provinciaal Overijssels Museum, maar omdat dit niet meer bestaat wist het familielid niet wat ze ermee moest. Ze was dan ook blij dat ze het kwijt kon aan de SHP. Een maand geleden is het voorwerp opgehaald, waarna het vooralsnog voor een periode van vijf jaar in bruikleen is gegeven aan de Historische Vereniging Hardenberg e.o. (HVH), die het kan tentoonstellen in museum ’t Stadhuus.
Vrijdag 26 april is het archeologisch voorwerp door SHP-voorzitter Rieks Bulthuis overhandigd aan HVH-voorzitter Harry Hindriks.
